Bloatware Nedir?

Yeni bir bilgisayar ya da akıllı telefon aldığınızda heyecanla kutuyu açarsınız değil mi? Ama cihazı ilk çalıştırdığınızda karşınıza bir sürü tanımadığınız uygulama çıkar. İşte bunlar genellikle bloatware dediğimiz gereksiz yazılımlar. Basitçe anlatmak gerekirse bloatware üretici firmaların (örneğin HP, Lenovo, Samsung veya Xiaomi gibi) cihazlara önceden yüklediği, çoğu kullanıcının hiç ihtiyaç duymadığı programlar ve uygulamalardır. Bu yazılımlar neden var diye sorarsanız işin arkasında genellikle para var. Üreticiler bu uygulamaları yükleyerek yazılım şirketlerinden komisyon alır veya cihaz fiyatını düşük tutmak için anlaşmalar yapar. Sonuçta cihazınız daha ucuza satılır ama bedelini performans düşüşüyle siz ödersiniz. Bloatware Ne Demek? sorusunu cevapladığımıza göre devam edebiliriz. 🙂

Bloatware Neden Sorun Yaratır?

Bloatware masum görünebilir, ama cihazınızı şu şekillerde olumsuz etkiler:

• Performans düşüşü: Arka planda sürekli çalışan bu uygulamalar RAM ve işlemci gücünüzü yer, cihazınızı yavaşlatır.
• Depolama alanı kaybı: Yüzlerce MB hatta GB yer kaplayabilirler.
• Pil ömrü kısalması: Özellikle telefonlarda arka planda çalışanlar pilinizi çabuk bitirir.
• Güvenlik riskleri: Bazı bloatware’ler güncellenmez ve güvenlik açıkları taşıyabilir. Nadiren de olsa reklam dolu olanlar (adware) kişisel verilerinizi toplayabilir.
• Rahatsız edici bildirimler: Sürekli pop-up veya reklam göstererek sinirlerinizi bozar.

Örneğin, bir Windows bilgisayarda McAfee veya Norton’un deneme sürümü, Candy Crush gibi oyunlar; Android’de ise Facebook, Booking.com veya üreticinin kendi müzik/haber uygulamaları klasik bloatware örnekleridir.

Domain sorgulama yaparak dijital dünyada yerini al!

Bloatware Türleri Neler?

1. Deneme sürümü yazılımlar (Trialware): Antivirüs programları gibi, 30 gün sonra ücretli olmaya zorlar.
2. Üretici uygulamaları: Samsung’un Bixby’si, Lenovo’nun araç çubukları gibi.
3. Üçüncü taraf apps: Facebook, Netflix.
4. Reklam yazılımları (Adware): Sürekli reklam gösterenler.

Not: Her ön yüklü uygulama bloatware değildir. Örneğin, klavye ışıklarını kontrol eden bir yazılım faydalı olabilir. Karar sizin kullanımınıza göre değişir.

Bloatware’den Nasıl Kurtulursunuz?

İyi haber: Çoğunu kaldırmak mümkün! İşte adım adım öneriler:

Windows Bilgisayarda

• Ayarlar → Uygulamalar bölümünden gidip istemediğiniz programları Kaldır diyerek kaldırın.
• Güçlü bir yöntem için PowerShell kullanın.
• Ücretsiz araçlar deneyin: CCleaner, Revo Uninstaller veya PC Decrapifier gibi programlar otomatik tarama yapar.
• En temiz yol: Windows’u sıfırdan yeniden yüklemek (Microsoft’un temiz ISO’sunu kullanarak).

Android Telefonda

• Ayarlar → Uygulamalar’dan “Devre dışı bırak” veya “Kaldır” seçeneğini deneyin (bazıları sistem uygulaması diye direnir).
• Telefonunuzu bilgisayara bağlayarak ADB tool programı ile gelişmiş kaldırma yapabilirsiniz.
• Root yapmadan Universal Android Debloater gibi uygulamalar yardımcı olur.
• En iyisi: Google Pixel gibi “temiz” Android telefonlar tercih etmek.

Genel Tavsiyeler Tavsiyeler

• Yeni cihaz alırken “Signature Edition” (Microsoft) veya stok Android modelleri araştırın.
• Düzenli olarak kullanmadığınız uygulamaları temizleyin.
• Güvenilir bir antivirüsle tarama yapın, çünkü bazı bloatware’ler gizli kalabilir.

Kısaca konuyu özetlemek gerekirse bloatware cihazınızı “şişiren” bir yük. Onlardan kurtulduğunuzda bilgisayarınız veya telefonunuz adeta yeniden doğmuş gibi hızlı ve ferah çalışır. Eğer yeni bir cihaz aldıysanız, hemen bir temizlik yapmanızı öneririz farkı hemen hissedeceksiniz!