Debian Depo (Repository) Ayarları

Debian’da paket kurarken hep aynı komutları yazarız: apt update ve apt install. Peki bu paketler tam olarak nereden geliyor?

Apt, internetteki “depo” dediğimiz sunuculardan paket listelerini indirir. Bu depoların adresleri iki yerde saklanır:

1. Ana dosya: /etc/apt/sources.list
2. Ek dosyalar: /etc/apt/sources.list.d/ klasörünün içindeki tüm .list dosyaları

sources.list dosyası nasıl görünür?

Debian 12 “Bookworm” temiz kurulumunda şöyle bir şey görürsünüz:

deb http://deb.debian.org/debian bookworm main contrib non-free non-free-firmware
deb-src http://deb.debian.org/debian bookworm main contrib non-free non-free-firmware

deb http://security.debian.org/debian-security bookworm-security main contrib non-free non-free-firmware
deb-src http://security.debian.org/debian-security bookworm-security main contrib non-free non-free-firmware

deb http://deb.debian.org/debian bookworm-updates main contrib non-free non-free-firmware
deb-src http://deb.debian.org/debian bookworm-updates main contrib non-free non-free-firmware

Bu satırları parçalara ayıralım:

• deb → hazır derlenmiş paketler (bizim istediğimiz)
• deb-src → kaynak kodlar (genelde geliştiriciler kullanır, kapatabilirsin)
• http://deb.debian.org/debian → resmi ayna sunucu (Türkiye için http://ftp.tr.debian.org/debian da yazabilirsin)
• bookworm → Debian sürümünün kod adı (12’nin adı)
• main / contrib / non-free / non-free-firmware → paket kategorileri:

main → %100 özgür yazılımlar (Debian’ın temeli)
contrib → özgür ama non-free bir şeye bağımlı paketler
non-free → özgür olmayan lisanslı şeyler (bazı sürücüler vs.)
non-free-firmware → Debian 12’den beri ayrı bölüm, Wi-Fi ve ekran kartı firmware’leri burada

bookworm-security ve bookworm-updates ne işe yarıyor?

• -security → kritik güvenlik güncellemeleri, mutlaka açık kalsın
• -updates → eskiden “volatile” denirdi, önemli ama acil olmayan güncellemeler

Üçüncü parti programlar nereye yazılıyor?

Ana sources.list dosyasını kirletmemek için Debian çok güzel bir klasör düşünmüş:

/etc/apt/sources.list.d/

Mesela Google Chrome kurduysan şöyle bir dosya görürsün:

/etc/apt/sources.list.d/google-chrome.list

deb [arch=amd64] http://dl.google.com/linux/chrome/deb/ stable main

Spotify, Docker, VS Code, Brave, VirtualBox… hepsi kendi .list dosyasını buraya atar. Silmesi de çok kolay olur.

Yeni depo nasıl eklenir?

En sağlam yöntem hala elle yazmak. Örnek Brave Browser ekleyelim:

sudo nano /etc/apt/sources.list.d/brave-browser.list

İçine şunu yazın:

deb [arch=amd64 signed-by=/etc/apt/trusted.gpg.d/brave-browser.gpg] http://repo.brave.com/linux stable main

Sonra GPG anahtarını ekle (genelde yazılımın sitesinde hazır komut olur):

sudo curl -fsSLo /etc/apt/trusted.gpg.d/brave-browser.gpg https://brave-browser-apt-release.s3.brave.com/brave-browser-archive-keyring.gpg

Ve mutlaka:

sudo apt update

Not: Her değişikliği yaptıktan sonra apt update koşmazsan yeni depodaki paketleri göremezsin.

PPA’lar Debian’da çalışır mı?

Ubuntu’da çok güzel çalışan add-apt-repository komutu Debian’da da var ama… dikkat!

PPA’lar genelde Ubuntu için derlenir. Debian’a zorlarsan bağımlılık cehennemine düşersin. Mümkünse yazılımın kendi Debian deposunu kullan ya da direkt .deb dosyasını indir.

Özetle

• Ana sources.list dosyanı mümkün olduğunca sade tut
• Üçüncü parti yazılımları ayrı .list dosyalarıyla /etc/apt/sources.list.d/ altına ekle
• GPG anahtarlarını düzgün ekle
• Her değişiklikten sonra sudo apt update demeyi unutma

Sizlerde VDS Sunucu hizmeti ihtiyacınız için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.